Z tego artykułu dowiesz się:
- Czy ławy można wylewać bezpośrednio w gruncie?
- Jakie są zalety betonowania w szalunkach;
- Jak zbroić ławy fundamentowe;
- Do czego służy pielęgnacja betonu;
- O czym należy pamiętać poza samymi ławami;
Witaj!
Każdy wie, że budowę domu rozpoczyna się od solidnego fundamentu. Dawniej jako fundament służyła szeroka, murowana podstawa ściany zwana ławą. Również obecnie ściany fundamentowe wykonuje się na ławach, ale zupełnie innych, bo żelbetowych.
Ławy fundamentowe są w tej chwili najpopularniejszym sposobem posadowienia budynku na gruncie. Jest to rozwiązanie sprawdzone, stosunkowo tanie, trwałe i dobrze znane wykonawcom. Dlatego należy je traktować jako podstawową opcję przy budowie domu. Poniżej opiszę Ci jak prawidłowo wykonać ławy, na co zwrócić uwagę przy ich kontroli i gdzie uważać na błędy.
Dygresja: stopy, ławy i płyty fundamentowe
Oprócz ław fundamentowych istnieją jeszcze dwa rodzaje fundamentów: stopy i płyty. Jaka jest różnica między nimi? Ława to element pod ścianą, czyli element o długości znacznie większej niż wysokość i szerokość. Stopa to element wyraźnie prostokątny (patrząc z góry), która służy do postawienia na niej słupa lub komina. Płyta z kolei jest elementem o znacznej powierzchni, czyli długości i szerokości dużo większej niż grubość. Na płycie może stać zarówno ściana jak i słup, a także dowolny inny element konstrukcyjny.
Na potrzeby tego artykułu przyjmijmy, że wykonanie ław i stóp fundamentowych w przypadku domów jednorodzinnych jest tak bardzo podobne, że będę je traktował jednakowo. Tzn. tam gdzie piszę o ławie mam też na myśli stopę.
Płyty fundamentowe coraz częściej goszczą na polskich budowach, jednak ich wykonanie jest zupełnie innym zagadnieniem. Dlatego nie poruszam go w tym artykule.
Jak szerokie powinny być fundamenty?
Odpowiedź na powyższe pytanie jest banalnie prosta: fundamenty muszą być takie szerokie i wysokie jak zostało to określone w projekcie. Pomimo że jest to oczywiste proponuję Ci abyś przeczytał poniższy wstęp teoretyczny i lepiej zrozumiał dlaczego tak jest i jaki ma to wpływ na Twój dom.
Jak działa fundament
Fundament jest „łącznikiem” pomiędzy Twoim domem a gruntem na którym stoi. Zadaniem tego „połączenia” jest przekazanie obciążeń z budynku na grunt w taki sposób, aby nie doszło do nadmiernych osiadań i odkształceń podłoża.
Żeby lepiej zobrazować o czym jest mowa podam Ci prosty przykład: gdy idziesz po twardym gruncie, Twoje buty nie zostawiają żadnych śladów. Gdy wejdziesz na miękki grunt, to od razu zaczynasz zostawiać ślady a nawet zagłębienia. Gdy na ten sam miękki grunt wejdzie kobieta w szpilkach to zaczyna się zapadać i robi głębokie dołki. Od czego zależy jakie ślady po butach pozostają? Od wytrzymałości gruntu i od naprężeń pod butem. Czym jest naprężenie? Jest to nic innego jak ciężar osoby rozłożony na powierzchni buta. Im cięższa osoba, tym większe naprężenie pod butem, im mniejsza powierzchnia buta tym większe naprężenie – i odwrotnie. Gdy naprężenie pod butem przekroczy wytrzymałość (nośność) gruntu to podłoże ulega zniszczeniu. W tym przykładzie będzie widoczne właśnie jako dołek lub odcisk.
Z fundamentem jest dokładnie tak samo. Musi bezpiecznie przenieść ciężar całego budynku na grunt. Nie może być zbyt mały, aby ściany nie zaczęły się zapadać. Nie musi być też zbyt duży, bo to zbędny wydatek. Jego prawidłowa wielkość dobierana jest przez projektanta do lokalnych warunków gruntowych w danym miejscu. Fundament sam w sobie musi mieć też odpowiednią wytrzymałość, aby nie uległ zniszczeniu pod ciężarem budynku.
Uwaga!
Fundament, czyli „łącznik” domu i gruntu, oprócz przenoszenia obciążeń robi jeszcze dwie niekorzystne rzeczy:
- Pobiera wilgoć (wodę) z gruntu do ścian fundamentowych,
- Oddaje ciepło z domu do gruntu.
Aby temu zapobiec stosuje się odpowiednie izolacje: przeciwwilgociowe, przeciwwidne (czyli hydroizolacje), oraz cieplną. O ile na wykonanie ocieplenia przyjdzie czas po wykonaniu ścian fundamentowych to o prawidłowe wykonanie hydroizolacji musisz zadbać już teraz! Dlatego koniecznie przeczytaj kolejny artykuł: [B023] Hydroizolacja fundamentów.
Ten artykuł porusza temat hydroizolacji bardzo ogólnie. Skupiam się tu głównie na robotach żelbetowych. Nie zapomnij jednak, że ława fundamentowa i jej izolacja są ze sobą ściśle powiązane.
Przygotowanie podłoża pod fundament
W poprzednim artykule [B021] Wykopy pod ławy fundamentowe pisałem, że grunt bezpośrednio pod fundamentem należy traktować jako element konstrukcyjny. I rzeczywiście tak jest. Dlatego bardzo ważne jest jego prawidłowe przygotowanie. Więcej informacji znajdziesz w powyższym linku.
Warto również przypomnieć, że sposób przygotowania wykopu zależy od sposobu w jaki wykonane będą ławy fundamentowe: czy będą betonowane w gruncie, czy w szalunkach?
