Wybór technologii budowy
Gdy przymierzasz się do budowy domu masz przed sobą prawie niezliczoną ilość projektów, rozwiązań i materiałów do wyboru. Ten wpis chcę poświęcić rzeczy fundamentalnej, czyli wyborowi z jakich materiałów ten dom zbudować. Warto nad tym się zastanawiać już na etapie szukania projektu, żeby świadomie postawić na optymalne rozwiązanie.
Domy z bali drewnianych budowano w Polsce już co najmniej 2700 lat temu (np. osada w Biskupinie), natomiast istotny rozwój budownictwa murowanego tradycyjne przypisuje się czasom Kazimierza Wielkiego (około 650 lat temu). Domy murowane dostępne dla przeciętnego człowieka zaczęły powstawać na przełomie XIX i XX wieku, czyli ponad 120 lat temu. Przez te setki lat technologia stale się rozwijała i zmieniała. Do dnia dzisiejszego, jedynie z małymi zmianami, przetrwała tradycyjna technologia domu z bali drewnianych. Jednak to nie jej będzie poświęcony ten wpis (Uwaga: proszę nie mylić domów drewnianych z bali, z domami drewnianymi szkieletowymi. To są dwie różne technologie).
Obecnie w Polsce, przy budowie domów dominuje technologia murowana, a zaraz za nią plasuje się technologia szkieletu drewnianego. Technologia szkieletowa, zwana też potocznie kanadyjską występuje powszechnie na całym świecie, szczególnie w krajach ameryki północnej i krajach europejskich o zimnym klimacie (np. Szwajcaria, kraje skandynawskie). W Polsce jest to ciągle mniejszość, ale Inwestorzy coraz częściej decydują się na budowę właśnie takiego domu. Jeżeli Ty też się nad tym zastanawiasz to mam dla Ciebie odpowiedź. Bardzo stanowczą i konkretną odpowiedź: w 90% przypadków nie warto. Jestem pewny, że w Internecie znajdziesz wiele plusów domów szkieletowych, wiele zalet w porównaniu do domów murowanych. Pewnie nawet większość z nich jest prawdziwa. Tylko czy faktycznie, podczas całej budowy i potem w codziennym użytkowaniu, chcesz poświęcać na to wszystko uwagę, czy po prostu mieszkać i niczym się nie martwić?
Dom szkieletowy
Jestem pewny, że wiesz jak buduje się ściany murowane. Wystarczy ustawić jeden pustak na drugim, a pomiędzy nimi umieścić trochę zaprawy i tak aż do dachu. Stropy i posadzki również wykonane są z elementów na bazie betonu lub ceramiki, a całość zalana betonem. W domach drewnianych ściana jest zrobiona ze słupków (drewnianych oczywiście), które stanowią element nośny i obłożone są okładzinami z obydwu stron. Podobnie podłogi i stropy wykonane są z belek drewnianych i obłożone płytami stanowiącymi podłogę i sufit. Obydwie konstrukcje muszą spełniać te same wymagania odnośnie wytrzymałości pod obciążeniem śniegiem czy wiatrem. I z tym zwykle nie ma żadnego problemu. Wszystko tkwi jednak w detalach.
Dlaczego dom murowany jest lepszym wyborem
1. Koszty budowy domu
Do domów drewnianych przylgnęła opinia, że są tańsze niż murowane. I rzeczywiście gdy spojrzeć na szacunkową wycenę SSO (Stanu Surowego Otwartego) to zwykle jest taniej niż dom murowany. Sęk w tym że SSO w obydwu technologiach oznacza co innego. Trudno tu podać uogólniony przykład, ale jedno jest pewne. Gdy porównujesz ceny obydwu technologii zwróć uwagę na to co jest w zakresie: jaki rodzaj pokrycia ścian, jaki rodzaj pokrycia dachu, jaki stopień wykończenia wnętrza, jaki standard wykonania. Dodatkowo często można się spotkać z rzeczywiście okazyjną ceną za dom szkieletowy. Taka sytuacja również powinna dać do myślenia, bo możliwe, że do budowy wykonawca użyje wtedy niskiej jakości materiałów. Fachowo wykonany dom szkieletowy z dobrej jakości materiałów ostatecznie będzie kosztował tyle samo lub więcej niż murowany. Fakt, to tylko zgrubne szacunki, ale uważaj: kierowanie się ceną przy wyborze technologii budowy domu to zła droga.
2. Trwałość domów szkieletowych i murowanych
Trwałość domów murowanych jest chyba każdemu znana. Jeżeli dom jest zadbany to zwykle remonty robi się dlatego, że wystrój wnętrza jest już niemodny, a nie dlatego, że konstrukcja domu i elementy odpowiedzialne za funkcjonalność budynku są już zużyte. Śmiało można stwierdzić, że dobrze wybudowany dom wytrzyma 50 lat bez istotnego remontu (nie mam tutaj na myśli malowania ścian itp., tylko raczej duże prace przy konstrukcji budynku). Czyli w praktyce, gdy wybudujesz dom i będziesz o niego dbał to oprócz dbania o estetykę i czystość nie będziesz musiał się wiele martwić. Tanie materiały i małe błędy wykonawcze nie są tutaj dużym kłopotem. Konstrukcje szkieletowe oczywiście również wytrzymają podobny okres użytkowania jednak są one dużo bardziej wrażliwe na warunki użytkowania. Uszkodzenia na elewacji, ścian, instalacji itp. trzeba naprawiać zdecydowanie szybciej i stale pilnować, czy nic się nie niszczy. Jakość materiałów i dokładność wykonawcy są bardzo istotne. Drobne nieszczelności w ścianach mogą prowadzić np. do pleśnienia drewna. Rzeczywiście, problemy z trwałością mogą się pojawić zawsze, ale w mojej ocenie znacznie częściej i poważniej występują w konstrukcjach szkieletowych.
3. Jakość wykonania budynku
Technologia murowana jest w Polsce powszechnie znana. Na pewno znasz kilka osób, które budowały dom w tej technologii i mogą się z Tobą podzielić doświadczeniem. Jest na ten temat dużo informacji w Internecie (m.in. ten Blog) i nawet jeżeli stawiasz swoje pierwsze kroki w budownictwie to dasz radę skontrolować jakość wykonania robót. Podobnie sytuacja wygląda z materiałami budowlanymi. Niestety budownictwo drewniane jest pod tym względem dużo bardziej wymagające. Albo musisz zawierzyć całkowicie firmie wykonawczej, albo poznać wszystkie tajniki domów szkieletowych. Pierwszej opcji nie polecam bo na budowie tak samo jak na drodze obowiązuje zasada ograniczonego zaufania. Druga opcja jest dużo lepsza, ale też trudniejsza. Aby wykonać dom drewniany naprawdę dobrze trzeba poświęcić sporo pracy nad detalami takimi jak poprawne zabezpieczenie przed wiatrem, wodą, wilgocią itp. Każdy z tych aspektów charakteryzuje się bardzo dużą ilością szczegółów, które będziesz musiał poznać. Wszystko to jest bardzo ciekawe dla budowlańca, ale czy dla Ciebie też? Masz na to czas? Masz wystarczającą wiedzę techniczną, żeby ocenić dwa podobne rozwiązania? Oczywiście w budownictwie murowanym też ważne są detale. Tyle, że na ich temat bez problemu znajdziesz informacje w Internecie, a drobnego błędu wykonawczego możesz nawet nie zauważyć.
POSŁUCHAJ PODCASTU "DYLEMATY BUDOWLANE"
Nowe odcinki dostępne na YouTube i platformach podcastowych w każdy wtorek o 19:00
4. Jakość materiałów budowlanych
W domach murowanych sprawa jest stosunkowo prosta. Kupujesz materiał taki jak cegła czy pustak i samo to świadczy o jego jakości. Producent każdego materiału budowlanego musi zapewnić jego określone parametry i uzyskać stosowne certyfikaty aby w ogóle móc go sprzedawać, a materiały te są powszechnie dostępne. Ponadto nie ma problemu aby zamienić materiał gorszy na lepszy, np. gdy chcesz uzyskać ścianę o lepszej izolacyjności cieplnej. Niestety z drewnem bywa różnie. Drewno o wysokiej i sprawdzonej jakości jest stosunkowo drogie. Dlatego zdarza się, że wykonawcy oszczędzają na drewnie i stosują drewno bez świadectwa jego wytrzymałości, a nawet niedosuszone (uwaga: podobnie sytuacja wygląda w tradycyjnych więźbach dachowych!). Takie drewno raczej nie spowoduje katastrofy budowlanej, ale paczenie się i trzeszczenie stropu jak najbardziej. Drewno jest materiałem niejednorodnym, naturalnym i z tego względu po prostu „jest jakie jest”. Trzeba umieć wybrać te dobre i mieć świadomość kosztów. Materiały do budowy ścian murowanych są produktem powtarzalnym o stałych i znanych parametrach. Jak dla mnie to znów plus na rzecz domów murowanych.