Przed budową
Zanim przystąpisz do budowy domu musisz wybrać projekt budowlany, określić standard wykonania jaki chcesz uzyskać, ustalić termin rozpoczęcia i zakończenia prac, oraz dokładnie przemyśleć ile pieniędzy możesz wydać. Innymi słowy musisz ustalić Zakres, Jakość, Koszty i Czas. Przyjrzyjmy się tym elementom dokładniej.
Dygresja: w tym wpisie posługuję się słowami Jakość, Koszty, Czas, Zakres pisanymi z wielkiej litery. Przyjąłem taki zapis żeby wyraźnie zaznaczyć, że są to istotne parametry procesu budowlanego.
Żeby usupełnić informacje i lepiej zrozumieć ten wpis – polecam przeczytanie poprzedniego: Budowa domu krok po kroku – zostań Kierownikiem Projektu!
Zakres Projektu, czyli jaki dom budujesz
W kolejnych wpisach pomogę Ci w wyborze domu, który najlepiej spełnia Twoje oczekiwania. Jednak już teraz, wyprzedzając fakty, wiemy kilka rzeczy. Dom na pewno musi być kompletny, tzn. musi mieć fundamenty, ściany, dach, okna, drzwi itp. Na zewnątrz potrzebny jest chodnik, podjazd dla samochodu, taras, ogrodzenie i wiele innych. Wewnątrz niezbędne są instalacje: kanalizacyjna, wodociągowa, ogrzewania, elektryczna, oraz elementy wykończeniowe takie jak tynki, parapety, drzwi, kafelki, podłogi. Oczywiście nie wymieniam tu wszystkich potrzebnych elementów. Ich wybór i opisanie to temat na kolejne wpisy na Blogu. Jednak już teraz możemy śmiało przyjąć, że aby wprowadzić się do nowego domu musisz wykonać lub kupić określoną ilość bardzo konkretnych rzeczy. Jedne z nich, takie jak ściany czy dach są niezbędne, inne np.: dywan w salonie można teraz pominąć. Ważne jest, że na samym początku musisz określić co dokładnie jest Ci potrzebne do wprowadzenia się. To będzie nasz Zakres Projektu. Do dalszych rozważań przyjmijmy, że Zakres jest stały, tzn. nic nie dodajemy i nie odejmujemy. Jeżeli trzeba będzie go zmienić to zajmiemy się tym później.
Trójkąt Projektu – Jakość, Koszt, Czas
Trzy parametry, nad którymi Kierownik Projektu musi nieustannie panować to Jakość, Koszty i Czas. Są one od siebie bardzo zależne i zmiana jednego pociąga za sobą zmianę dwóch pozostałych. Łatwo sobie to wyobrazić w postaci trójkąta, gdzie każdy z parametrów jest na jednym z jego wierzchołków.
Twoim zadaniem jest wybudować dom w rozsądnym czasie, dobrej jakości i zmieścić się w budżecie. Ten idealny stan możesz zobrazować sobie stawiając palec na ekranie na środku trójkąta. Zróbmy trzy małe eksperymenty myślowe.
- Przesuń palec ze środka trójkąta w stronę (wysokiej) Jakości. W efekcie zbliżasz się do Jakości ale oddalasz się od Kosztów i od Czasu. Innymi słowy: wybierasz lepsze materiały lub podnosisz standard wykończenia domu, ale jednocześnie zwiększają się koszty i wydłuża czas wykonania (oddalasz się od ich minimalizacji).
- Przesuń palec ze środka trójkąta w stronę (niskich) Kosztów. W ten sposób oddalasz się od Jakości i Czasu. W praktyce oznacza to, że jeżeli chcesz wybudować dom tanio to będziesz musiał pójść na kompromisy dotyczące jakości materiałów i wykonania oraz pogodzić się z dłuższym czasem budowy.
- Przesuń palec ze środka trójkąta w stronę (krótszego) Czasu. Właśnie oddaliłeś się od Jakości i Kosztów. Jak łatwo się domyślić napięty harmonogram na budowie skutkuje niższą jakością i jednocześnie wyższymi kosztami.
Teraz, jeszcze przed przystąpieniem do budowy jest dobry moment, żeby ustalić co jest dla Ciebie najważniejsze: Jakość, Koszty czy Czas. Jeżeli postawisz większy nacisk na jeden z tych elementów znasz już konsekwencje takiego działania.
Co jest dla Ciebie najważniejsze?
Na szczęście budowa domu to nie jest jeden krok, gdzie musisz dokonać radykalnego wyboru. Budowa składa się z wielu kroków i w każdym z nich możesz dokonać wyboru indywidualne. Najlepiej będzie jeżeli w ostateczności, suma Twoich wszystkich wyborów będzie znajdowała się w środku trójkąta.
Żeby jeszcze bardziej ułatwić Ci podejmowanie decyzji dotyczących Jakości, Kosztów i Czasu w kolejnych wpisach będę podpowiadał co możesz zrobić, żeby postawić większy nacisk na wybrany parametr. Jednocześnie dostaniesz porady gdzie i kiedy tego nacisku stawiać nie warto. Na początek kilka ogólnych wskazówek.
W celu poprawy Jakości budynku, wykończenia:
Bardzo ważna jest ciągła kontrola postępu prac na budowie. Codzienna obecność, regularne pomiary oraz zdobywanie wiedzy o zastosowanych rozwiązaniach pomagają szybko wykryć błędy i niedoskonałości.
W celu zmniejszenia Kosztów budowy:
Uważnie porównuj ceny materiałów i robocizny. Często można kupić materiał nie z najwyższej półki, który jednak spełnia idealnie swoje zadanie. Równie ważne jest sporządzenie dokładnego budżetu i nieustanne kontrolowanie go.
W celu przyspieszenia budowy:
Wybierz sprawdzoną firmę wykonawczą. Taką która nie robi sobie przestojów z byle powodu i dysponuje wystarczająco dużą ilością pracowników, żeby szybko wykonać poszczególne etapy. Zlecenie budowy pod klucz może być tu dobrym rozwiązaniem.
Czy czytając trzy powyższe porady zauważyłeś, że na każdy z podanych aspektów może wpływać też Zakres Projektu?
POSŁUCHAJ PODCASTU "DYLEMATY BUDOWLANE"
Nowe odcinki dostępne na YouTube i platformach podcastowych w każdy wtorek o 19:00
Zakres Projektu nie musi być stały
Na samym początku przyjęliśmy założenie, że Zakres jest stały. I taki powinien być, żeby było łatwiej. Jednak jak już wiesz planowanie i budowa to proces. Nieustannie coś się zmienia więc jeżeli w Twoim przypadku widzisz potrzebę zmiany Zakresu, to wróć na początek tego wpisu i go zmień. Może się tak wydarzyć np. gdy przemyślisz wszystko i stwierdzisz, że nie wystarczy czasu żeby wykonać ogrodzenie a chcesz się wprowadzić mimo to. Ogrodzenie nie jest Ci niezbędne, żeby zamieszkać więc po prosty zrezygnuj z niego. Taką optymalizację Jakości, Kosztów, Czasu oraz Zakresu można wykonywać wielokrotnie. Czasem nawet trzeba ze względu na zmieniające się warunki. Przykładowo: niespodziewany wydatek, który zachwiał budżetem wymaga sprawdzenia czy uda się zrealizować wszystkie zakładane detale. Ale uwaga: nie można tego robić w nieskończoność. Raz przyjęty Zakres, założenia co do Jakości, Czasu i Kosztów powinny pozostać już możliwie bez zmian. Tutaj mam praktyczną radę: jak już określisz wszystko to od razu zapisz swoje postanowienia wraz z uzasadnieniem. Dzięki temu za jakiś czas, gdy będzie trzeba coś zmienić będziesz wiedział czym się masz kierować.
Przykład panowania nad kosztami budowy
Masz wybrany projekt budowlany w którym określone są wszystkie materiały i rozwiązania. Wybrałeś, że budujesz dom w sposób najbardziej zrównoważony pomiędzy Jakością, Kosztami i Czasem (tzn. środek trójkąta) i zapisałeś tę decyzję. Budowa idzie bez problemów, do momentu gdy okazuje się, że ze względu na ogromne zapotrzebowanie ceny dachówek podskoczyły niespodziewanie w górę. Oznacza to, że jeżeli zastosujesz, zgodnie z projektem, dachówkę ceramiczną to koszty wzrosną o dodatkowe 7 tysięcy złotych. Masz do wyboru: postawić na Jakość i dopłacić do dachówki ceramicznej lub zmienić Zakres, czyli zmienić dachówkę na betonową (która również spełnia wymagania pod względem technicznym) i nie przekroczyć budżetu. Co wybierasz i dlaczego?
W tym przykładzie konieczność zmiany Zakresu jest naturalną konsekwencją zmiany czynników zewnętrznych. Jednak dokonywanie takich zmian bez wyraźnej potrzeby zabiera Twój cenny czas i energię. A istotna zmiana Zakresu w trakcie trwania budowy, np. przestawianie wybudowanych już ścianek działowych dodatkowo uszczupla Twój budżet.
Myślę, że po tym długim wstępie teoretycznym jesteśmy już gotowi, żeby pójść dalej w kierunku wyboru projektu domu. Zapraszam do kolejnego wpisu.
