Z tego artykułu dowiesz się:
- co to jest strop Vector;
- z jakich elementów składa się taki strop;
- jakie są wady i zalety stropu Vector;
- kiedy warto, a kiedy nie warto zastosować taki strop;
- jak prawidłowo powinien być wykonany strop Vector;
Witaj Inwestorze!
W każdym domu z poddaszem użytkowym niezbędny jest solidny strop. Jakiś czas temu omawiałem różne rodzaje stropu (znajdziesz je tutaj) i wyjaśniałem jak wykonać strop typu Teriva (tutaj). Moim zdaniem jest to rozwiązanie podstawowe, które bardzo dobrze sprawdzi się w wielu przypadkach. A co jeśli strop Teriva jednak nie jest dla Ciebie najlepszym wyborem? Wtedy mamy do wyboru kilka innych technologii, a jedną z nich jest strop typu Vector/Filigran.
Dygresja: Vector czy Filigran?
W tym artykule skupiam się przede wszystkim na stropach typu Vector, czyli mniejszym “bracie” stropu Filigran. Obydwa rodzaje stropów są jednak bardzo podobne, a różnią się przede wszystkim wielkością prefabrykatu. Większy – Filigran – stosowany jest tam, gdzie mamy dostęp do większego dźwigu, a mniejszy – Vector – montuje się za pomocą dźwigu samochodowego HDS. Dlatego w tym artykule będę posługiwał się przede wszystkim nazwą “Vector”, ale te same zasady dotyczą także stropów Filigran.
Co to jest strop Vector?
Strop typu Vector jest połączeniem cech kilku dobrze znanych rodzajów stropów, w szczególności stropu gęstożebrowego typu Teriva i stropu monolitycznego. Podstawowym elementem jest tutaj prefabrykowana płyta żelbetowa o szerokości 60cm i grubości 4cm (w płytach filigran szerokość do 250cm i grubość 5-7cm). Prefabrykaty te mogą być stosowane w stropach o rozpiętości do około 7,5m. Płyta ta pełni kilka funkcji jednocześnie:
- stanowi dolny szalunek stropu monolitycznego, dzięki temu nie wymaga kosztownego deskowania stropu, wystarczy tylko podparcie;
- stanowi pomost roboczy na czas prac;
- płyta zawiera w sobie dużą część zbrojenia dolnego stropu dzięki czemu zmniejsza się ilość prac zbrojarskich na budowie;
- płyta zawiera zbrojenie za pomocą kratownic, wystających ponad powierzchnię płyty, które stanowi jednocześnie podparcie dla zbrojenia górnego.
Na prefabrykowanych płytach Vector układane jest zbrojenie stropu, a następnie całość zalewana betonem. W efekcie powstaje strop żelbetowy monolityczny o grubości 15cm, 18cm, 20cm lub 24cm. Grubość stropu zależy przede wszystkim od jego rozpiętości oraz projektowanych obciążeń i musi zostać dobrana przez projektanta. W stropie o grubości 24cm czasem stosuje się też wypełnienie styropianowe dla zmniejszenia masy i zmniejszenia zużycia betonu.
Najważniejsze cechy stropu Vector
Stropom Vector można przypisać kilka cech charakterystycznych. Na tle innych rozwiązań wyglądają one następującą:
- nośność – stropy Vector, Filigran i stropy monolityczne mają bardzo duże możliwości dostosowania swojej wytrzymałości do planowanych obciążeń. Wystarczy dodać zbrojenia lub zwiększyć grubość stropu aby podnieść jego nośność. Jednym słowem można napisać, że dla domów jednorodzinnych nośność ta jest całkowicie wystarczająca.
- odporność ogniowa – analogicznie jak w przypadku nośności, stropy te mają dobre właściwości pod względem wytrzymałości i szczelności w razie pożaru. Typowe rozwiązania zapewniają odporność REI przez 60 minut, a dla porównania strop Teriva posiada odporność REI 30 minut.
- izolacyjność akustyczna – jest to jedna z najczęściej przytaczanych zalet stropu Vector w porównaniu do Teriva i płyt kanałowych. Rzeczywiście, pod względem izolacyjności akustycznej stropy monolityczne (w tym Vector) są najlepszym rozwiązaniem. Przykładowo wskaźnik Rw,R (ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej) to około: 43dB dla stropu Teriva, 50-52dB dla stropów kanałowych oraz 54-61dB dla stropów Vector (zależnie od grubości).
- termoizolacyjność, paroprzepuszczalność – z punktu widzenia stropu w domu jednorodzinnym, gdzie po jego obydwu stronach mamy pomieszczenia o podobnym charakterze, właściwości te są mało istotne. Warto jedynie wspomnieć, że wszystkie stropy żelbetowe (gęstożebrowe, monolityczne i prefabrykowane) mają bardzo niskie właściwości termoizolacyjne i w razie potrzeby należy zastosować dodatkową warstwę ocieplenia. Jednocześnie posiadają stosunkowo dobrą paroprzepuszczalność z niewielką przewagą na korzyść stropów Teriva.
- zdrowe materiały – o aspektach zdrowotnych stropów pisałem już w artykule [B038] Strop nad parterem i nie tylko – który jest najlepszy? do którego Cię zapraszam. W skrócie mogę napisać tylko, że tutaj również nie ma istotnych różnic pomiędzy rodzajami stropów.
- ciężar stropu – ostatnią, ale ważną cechą stropów Vector jest ich znaczny ciężar wynoszący 375-600kg/m2 zależnie od grubości. Dzięki temu stropy te posiadają tak dobre właściwości akustyczne, ale jednocześnie bardziej obciążają znajdujące się niżej ściany, nadproża i fundamenty. Dla porównania strop Teriva waży około 270kg/m2. Należy mieć to na uwadze przy wprowadzaniu wszelkich zmian w projekcie.
Zalety stropu Vector
Znasz już teoretyczne fakty na temat stropu Vector, więc najwyższy czas przyjrzeć się zaletom jakie wynikają ze wszystkich podanych wyżej właściwości. Oto one:
- zamiennik dla stropu monolitycznego – w projektach katalogowych popularnym rozwiązaniem zakładanym przez projektantów jest strop żelbetowy monolityczny. Nie zawsze jest to optymalne rozwiązanie, ale za to najbezpieczniejsze z punktu widzenia konstruktora. Jest to najcięższy rodzaj stropu, a więc fundamenty, ściany i nadproża są zaprojektowane dla najtrudniejszego możliwego przypadku. Jednocześnie strop żelbetowy z dwukierunkowym zbrojeniem jest bardzo odporny na wszelkie zmiany. Powiększenie otworu kominowego lub jego niewielkie przesunięcie, zmiana materiału ścianek działowych lub zmiana ich układu zwykle nie wymagają żadnych zmian w samym stropie monolitycznym. Okazuje się, że strop Vector posiada bardzo podobne właściwości i może być stosowany zamiennie ze stropem monolitycznym. Warto tu zauważyć, że zmiana stropu Teriva lub Żerańskiego (czyli lekkich) na strop monolityczny może wymagać zmian w fundamentach, ścianach i nadprożach. Zmiana taka jest możliwa, ale musi być uwzględniona jeszcze przed rozpoczęciem budowy.
- dowolność ustawienia ścianek działowych i innych dużych obciążeń – stropy gęstożebrowe i kanałowe przystosowane są głównie do przenoszenia obciążeń rozłożonych równomiernie na całej powierzchni. Ustawienie ciężkiej ścianki działowej (szczególnie wzdłuż rozpiętości stropu) lub dużego obciążenia punktowego wymaga zwykle wzmocnienia stropu np. za pomocą żelbetowej belki ukrytej w stropie. Stropy Vector są pod tym względem dużo bardziej “elastyczne”. W wersji ekonomicznej (co nie znaczy złej) stosuje się w nich dodatkowe zbrojenie wzmacniające tylko pod ścianami działowymi (analogicznie jak w Teriva), ale jeśli jeszcze nie znasz ostatecznego położenia ścianek działowych, albo planujesz późniejsze remonty, to projektant może dostosować strop do dowolnego ustawienia ścianek (zwiększy to zużycie zbrojenia).
- dowolność kształtowania zbrojenia – przypadek rozmieszczenia ścianek działowych o którym pisałem wyżej, to tylko jeden przykład w którym bardzo przydaje się swoboda w kształtowaniu zbrojenia stropu Vector. Dzięki tej właściwości możliwe jest przygotowanie zbrojenia do balkonu, schodów, wykonanie otworu lub belki ukrytej w niemal dowolnym miejscu na stropie, bez żadnych dodatkowych komplikacji. Wszystko odbywa się w obrębie jednego systemu stropowego.
- dowolność kształtu i podparcia stropu – prefabrykowane płyty Vector produkowane są zawsze na indywidualne zamówienie, a co za tym idzie można je wykonać w niemal dowolnym kształcie. Dzięki temu możliwe jest użycie ich budynku o skomplikowanych kształtach, a nawet można je wykorzystać jako szalunek tracony balkonu lub schodów. Co więcej stropy Vector można podpierać tylko słupami, bez belek i podciągów. Żaden inny strop nie daje takiej swobody i uniwersalności przy zachowaniu względnej prostoty budowy.
- bardzo małe ugięcia i brak klawiszowania – w stropach monolitycznych, dzięki dwukierunkowemu zbrojeniu wcale nie występuje efekt klawiszowania, a ugięcia stropu są bardzo małe. Strop Vector jest tutaj podobny i dobrze zazbrojony również nie będzie klawiszował.
- gładkość dolnej powierzchni prefabrykatu – bardzo dobrej jakości dolna powierzchnia stropu Vector powoduje, że nie jest wymagane tynkowanie sufitu, wystarczy tylko szpachlowanie połączeń.
POSŁUCHAJ PODCASTU "DYLEMATY BUDOWLANE"
Nowe odcinki dostępne na YouTube i platformach podcastowych w każdy wtorek o 19:00
Wady stropu Vector
Chociaż lista zalet stropu Vector jest naprawdę długa, to nie jest to produkt idealny. Wady nie są duże, ale muszę o nich wspomnieć:
- koszty budowy – strop Vector zwykle nie jest najtańszym dostępnym rozwiązaniem. Największy koszt przy jego budowie stanowi dodatkowa stal zbrojeniowa i spora ilość nadbetonu. Oszacowanie ostatecznego kosztu takiego stropu jest dość trudne, bo ilość stali w nadbetonie potrafi bardzo mocno różnić się w zależności od rozpiętości, kształtu stropu i dodatkowych obciążeń. Dlatego zawsze budowę i szacowanie kosztów takiego stropu należy rozpocząć od projektu;
- czas budowy – stropy Vector reklamowane są jako bardzo szybkie w montażu (w kilka godzin można ułożyć strop nad całym domem). Jest to po części prawda, ale nie cała. Do czasu budowy należy przecież koniecznie doliczyć czas potrzebny na dokładne ustawienie podpór montażowych i ich wypoziomowanie. Po ułożeniu samych płyt należy jeszcze wykonać zbrojenie stropu i tutaj też bywa różnie. W podstawowej (ekonomicznej) wersji tego zbrojenia jest stosunkowo mało, więc nie powinno zabrać dużo czasu. Jednak w bardziej skomplikowanych przypadkach, dla mało wprawnej ekipy zbrojenie stropu może zająć nawet kilka dni;
- wymaga użycia małego dźwigu lub samochodu z HDS – z jednej strony jest to znaczne przyspieszenie prac, jednak trzeba pamiętać, że nie na każdą budowę taki sprzęt wjedzie i nie wszędzie dosięgnie;
- wysoka masa własna – strop Vector jest ciężki co zwiększa koszty budowy fundamentów, ścian, nadproży itp. Jego zastosowanie musi być przemyślane już na początku budowy.
